yapıçözüm

1. Söylemin ikici (dualist) yapısının hesaba çekilmesi; bir metnin olumsuzladığı, dıştaladığı terimlere olan bağımlılığının gösterilmesi esasına dayalı çözümleme biçimi. 2. Postyapısalcılığın kavramsal araçlarından biri olan ve metinlerde farkın işleyişini, yani anlamın oluşturulma yollarını çözümlemeyi amaçlayan çözümleme yöntemi. Yöntem ikili zıtlıkların tersine çevrilmesi ve zıtlıkların konumlarının değiştirilmesi biçiminde iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşama olan tersine çevirmede, biri egemen diğeri ise bastırılmış olan iki kavram arasındaki ilişki, konum ve kimliğini diğer terimi olumsuzlaması sayesinde kuran egemen terim ve tabi terim belirlenmektedir. İkinci aşama olan yerinden oynatmada ise tabi terim ile egemen terim yer değiştirmektedir. Sosyal bilimlerde anlamın ve anlamlılığın ortaya konmasında yapıçözümün kullanılması gerektiğini ileri süren yaklaşıma da yapıçözümcülük denmektedir. bkz. anlatı, meta-anlatı, postyapısalcılık, söylem, söylem çözümlemesi, yapısalcılık.