Sosyal Bilimler Sözlüğü

bkz. hikmet.

1. Nesne ile özne arasındaki ilişki. 2. Varlıklara yüklemler vererek elde edilen zihinsel ürün. 3. Öznenin zihninde kavramsal olarak karşılık bulan şey. 4. Bir öznenin ürettiği, içeriğine katılmıyor olsalar bile diğer öznelerin de paylaşabilecekleri bilişsel ürün.

Saklı tercihlerin başkalarından gizlenmesini sağlamak için, o tercihlere ilişkin bilgilerin olduğundan farklı, bazen tam tersi biçimde ifade edilmesi. (T. Kuran) bkz. açık tercih, saklı tercih, tercih çarpıtması.

Bilginin toplanması, işlenmesi, depolanması ve dağıtılmasını kapsayan, ekonomik değeri olan her türlü faaliyet toplamı.

Bilgi ile toplum arasındaki ilişkileri, ağırlıklı olarak farklı toplumsal ortamlarda üretilen bilgilerin karşılaştırılması yoluyla inceleyen sosyoloji dalı.

Enformasyon toplumu. Bilgi üretim ve akışının hem birey hem de kurumlararası ilişkileri belirlediği, bilginin kitlesel düzeyde üretilip tüketildiği toplum.

Uzun çalışma saatleri nedeniyle kendileri için başka uygun iş aramaya vakit ve enerji harcayamayan ve ayrıca daha iyi iş bulma konusunda kendilerine yardımcı olacak sosyal ağlardan da mahrum olan yoksulların, bilgi eksikliği nedeni ile daha iyi iş bulamamaları ve bu yüzden yoksulluk döngüsünü kıramamaları. bkz. yoksulluk döngüsü.

bkz. epistemoloji.

bkz. epistemolojik pluralizm.

bkz. epistemolojik realizm.

bkz. epistemolojik düalizm.

bkz. epistemolojik monizm.

1. Beş duyunun algı alanına giren nesne, olgu veya ilişkilerin gözlem, test, tümevarım, tümdengelim, doğrulama gibi yöntemlerle sistematik olarak incelenmesi. 2. Realitenin incelenmesi, anlaşılması ve açıklanması sürecinde insanın algı ve gözlem vasıtalarını kullanarak çeşitli yöntemlerle ürettiği ve sistemleştirdiği bilgiler bütünü. 3. Deney ve gözlem yoluyla insanı ve doğayı anlama, açıklama ve bunların hareket ve davranışıyla ilgili tahminlerde bulunmaya dönük sistematik bilgiler bütünü.

Bilimsel süreçte, bilgi üreten veya aktaran konumundaki bilim adamlarının sorumluluklarını ve işlerini yaparken uymaları gereken moral değerleri konu edinen disiplin.

Saha antropolojisinin yöntemine uygun olarak bilim adamları topluluklarının içine girip, onların çalışma biçimlerini, değer yargılarını, kendi aralarındaki iktidar ilişkilerini ve diğer insanlara veya başka bilim adamlarının çaba ve ürünlerine bakış tarzlarını ortaya çıkarmayı amaçlayan disiplin.

bkz. disiplin.

1. Genel anlamda bilimin betimleme, tanımlama, sınıflandırma, ölçme, deneye tabi tutma, açıklama, genelleme, öndeyide bulunma, yorumlama ve denetleme boyutlarıyla ilgili yapısal problemlerinin, özelde de tek tek bilim dallarının karşılaştıkları sorunların felsefi düzeyde incelenmesi. 2. Bilimin niteliğinin, sınırlarının ve mahiyetinin sorgulandığı disiplin. Bilimsel bilginin diğer bilgi türleri içindeki yerinin irdelendiği tartışma alanı.

Sosyolojik yöntem ve bakış açısıyla, bilimsel bilginin üretimini sağlayan sosyal ve siyasal koşulları, bilim adamlarının yaşadıkları toplum içindeki konumlarını ve diğer toplumsal kesimlerle olan ilişkilerini, bilime alternatif bilgi edinme yollarını, bilim-toplum, bilim-iktidar, bilim-ekonomik düzey, bilim-siyaset ilişkilerini inceleyen disiplin.

Bilimin insanın bütün problemlerini çözmek, ona gerekli dünya görüşü ve hayat felsefesi kazandırmak için en geçerli, en sağlam ve güvenilir araç olduğunu savunan görüş.

Viyana çevresi düşünürlerinin, bilimden felsefeyi ayıklamak ve sosyal ya da doğal bilimlerde farklılık göstermeyen tek bir bilim anlayışına ulaşmak amacıyla öne sürdükleri, her türlü bilimsel önermenin aynı temel ilkelere indirgenebileceği görüşü.