Sosyal Bilimler Sözlüğü

Erkeklerin, erkek ağırlıklı mesleklere kıyasla kadın ağırlıklı mesleklerde, birlikte çalıştıkları kadın mevkidaşlarına göre daha fazla ücret almaları, daha fazla teşvik görmeleri ve daha hızlı terfi etmeleri. bkz. cam tavan.

Araya telefon, mektup gibi yazılı veya sözlü iletişim araçlarını sokmadan iki ya da daha çok insan arasında kurulan ilişki.

bkz. konkordato.

bkz. esnek döviz kuru sistemi.

2000-2020 döneminde dünyaya gelen, çalışma hayatına yeni girmeye başlayan, dolayısıyla sosyal ve iş hayatındaki tutum ve davranışları henüz çok bilinmeyen, “internet kuşağı” olarak da anılan kuşak. bkz. X-kuşağı, Y-kuşağı.

Hareketi ve oluşu çevreleyen, varoluşun içinde cereyan ettiği kozmik süreç. bkz. mekan, niceliksel zaman, niteliksel zaman.

İletişim ve taşımacılık teknolojilerindeki yenilikler sonucu yirminci yüzyılda ürün, bilgi ve fikirlerin daha önce görülmemiş bir hızla hareket etmesi. bkz. zaman-mesafe sıkışması, zaman-mesafe yılgısı.

Mal, ürün ve fikirlerin çok hızlı hareket etmesinin yol açtığı sosyal ve psikolojik etkiler. bkz. zaman-mesafe yakınsaması, zaman-mesafe yılgısı.

Bir fikir veya yeniliğin çıktığı yer ve zamandan uzaklaştıkça kabul görme derecesinin azalması. bkz. zaman-mesafe yakınsaması, zaman-mesafe sıkışması.

İstatistiksel bir araştırmada yapılan gözlemlerin belirli zaman dilimlerinde aldıkları değerlerin bir araya getirilmesiyle oluşan seriler.

bkz. lonca sistemi.

Sanayi devriminden önceki yüzyıllarda yaygın olan, sınırlı bir el emeğinin yardımıyla iş gören küçük üreticilerden meydana gelen meslek grubu; bu temele dayanan geçim tarzı. Kullandığı üretim araçlarının mülkiyetini elinde bulunduran ve faaliyetlerinin ürünlerini doğrudan kendisi satan üretici-tüccar durumundaki küçük üreticiye de zanaatçı denir.

1. Gelir ile maliyet arasındaki negatif fark; hasılat eksi maliyet. 2. Toplumun, istediği malları üretmediği için girişimciye verdiği ceza. bkz. kâr, muhasebe kârı.

bkz. hadis.

1. Karşılaşılan teorik ya da pratik problemlere çözüm bulmak için zihnin çeşitli fonksiyonlarını bir arada kullanabilme kapasitesi. Zihnin fonksiyonlarının uyumlu çalışması sonucu ortaya çıkan yetenekler bileşimi. 2. Çevreye uyum sağlama, bilgi birikimini ustaca kullanabilme, düşünme ve çözüm yolları üretebilme, araç geliştirme, öğrenme, öğrenilen şeylerden yararlanabilme, yeni durumlara uyum sağlayabilme gibi unsurlardan oluşan yetenek bütünlüğü.

IQ testi. İnsanın zeka düzeyinin ölçülmesi amacıyla ve normal bir insan bebeğinin belirli aşamalarda göstermesi beklenen zihinsel gelişim referans alınarak hazırlanan bir dizi sorudan oluşan test. Bu test sonucu, teste tabi tutulan kişinin verdiği cevaplara göre, zihin veya zeka yaşı hesaplanmakta ve takvim yaşının zihin yaşına bölünerek 100’le çarpılmasıyla elde edilen sayı, söz konusu kişinin zeka düzeyinin göstergesi kabul edilmektedir.

Onlar klübü. ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Kanada, Japon­ya, Belçika, Hollanda, İsveç’ten oluşan ve dünya ticareti ve uluslararası finansal piyasaların yönlendirilme­sin­de etkin rolü olan ülkelerin bir araya gelerek oluşturdukları topluluk.

bkz. yabancı düşmanlığı

beğeni. Güzel, iyi veya tercih edilebilir olanı belirleme yeteneği.

1. Bir bireyin algılama, hatırlama, tahayyül etme, hissetme, kavrama, düşünme gibi yapı ve işlev bakımından o bireye bağlı olan süreçlerin uyumlu bütünlüğü. Düşünme, anlama, kavrama, yorumlama gibi insanı diğer canlılardan ayıran yetilerin kaynaklandığı merkez. 2. Maddi olmayan ve bütün varlıkların temelini oluşturan öz.