• adil gelir dağılımı
  • adlayıcı ölçek
  • aforizma
    Bir konu, tema veya düşüncenin özünü çok kısa olarak özetleyen ifade.
  • ağa
    1. Toprak ağası. Topraksız ya da az topraklı köylüyü arazisinde ortakçı veya yarıcı olarak çalıştıran ve borçlandırma yoluyla köylüyü daima kendisine bağımlı hale getiren toprak sahibi. 2. Osmanlı Devletinin çözülme döneminden itibaren ortaya çıkan ve diğer imtiyazlar yanında toprak mülkiyetini de elde ederek bu yolla sağladığı gücü gayri-resmi yerel otorite olarak kullanan kişilerin genel adı.
  • ağır sanayi
    Ekonominin ihtiyaç duyduğu temel girdilerin, öteki sanayilerin kuruluşu ve işlemesini sağlayan makine, teçhizat ve ara girdilerin üretildiği sanayi dalı.
  • ağızcıl dönem
    Freud’a göre çocuğun dış dünya ile ilişkilerinin gelişmesinde ağız ve dudaklarının merkezi bir rol oynadığı, bütün içgüdülerinin ağzında toplandığı gelişme evresi. bkz. fallik dönem, oral dönem.
  • ağlatı
    bkz. trajedi.
  • agnostik
    Tanrının varlığı konusunda kesin bir bilginin olamayacağını, varlığı veya yokluğu konusundaki iddiaların insan bilgisi ile ispatlanamayacağını savunan kişi. bkz. bilinemezcilik.
  • agnostisizm
  • Ahd-i Atik
    Eski Sözleşme. Allah’ın peygamberler aracılığıyla gönderdiği, insanlara rehberlik edecek ilkeler içeren büyük kitapların en eskileri olan Tevrat ve Zeburlar. bkz. Ahd-i Cedid, Kur’an.
  • Ahd-i Cedid
    Yeni Sözleşme. Allah’ın insanlara rehberlik etmek üzere kulları arasından seçip gönderdiği peygamberlere indirdiği büyük kitaplardan olan ve Hz. İsa’ya verilmiş olan İncil. bkz. Kur’an.
  • ahlâk
    İyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan ayırmaya yarayacak doğru sözlülük, dürüstlük, merhametlilik, adillik gibi birey davranışlarını biçimlendirmesi beklenen en temel ilkeler kümesi.
  • ahlâkbilim
    Etik. Ahlâk felsefesi. İnsanın bireysel ve toplumsal ilişkilerini nasıl yönlendirmesi gerektiğini, iyi ve kötü söz veya davranışı belirleyecek ölçütlerin neler olabileceğini inceleyen bilim dalı.
  • ahlâkçılık
    Her söz, eylem ve uygulamayı ahlâkî kriterler çerçevesinde ele alan yaklaşım.
  • ahlâkî akılcılık
    Neyin iyi-kötü veya doğru-yanlış olduğuna sadece akıl yoluyla karar verilebileceğini ileri süren görüş.
  • ahlâkî bireycilik
  • ahlâkî davranış
    Bir arada yaşayabilmenin temelini oluşturan, doğru veya uygunluğu toplumun ekseriyeti tarafından ayrıştırılabilen doğru sözlü olma, sözünde durma gibi davranışlar. bkz. etik davranış.
  • ahlâkî değer
    Doğruluk, dürüstlük, cömertlik, yardımseverlik, hak ve adalet gibi büyük dinlerin hemen hepsinde paylaşılan ve bireylerde bulunması tavsiye edilen değerlerlerden her biri.
  • ahlâkî denetim
    Üçüncü kişilerin fark etmesi veya yaptırım uygulama ihtimali olmadan bireyin doğru bildiği biçimde kendi davranışlarını kontrol etmesi.
  • ahlâkî epistemoloji
    Nesnel ahlâkî değerlerin olup olmadığını, varsa bunların nasıl bilinebileceğini konu edinen disiplin.