bkz. antropoloji.

bkz. insanbiçimcilik.

bkz. insanmerkezcilik.

Siyasal açıdan ilgisiz. Siyasi görüş ve olaylardan habersiz ve onlara kayıtsız kalan.

Siyasal karar süreçlerine katılmaya, onları kullanarak belirli sonuçlar elde etmeye karşı olma tavrı.

1. Özür dileme, utanma, mahcup olma. 2. Bir düşünce veya fikrin savunusu.

Önselcilik. Duyu bilgileri olmaksızın, insan zihninin önsel olarak sahip olduğu özellikler nedeniyle doğru ve geçerli bilgi üretebileceğini savunan yaklaşım.

Üretim sürecinde bir malın üretimi aşamasında, nihaî malın elde edilebilmesi için girdi olarak kullanılan, hammadde niteliğini kaybetmiş, yarı üretilmiş mallar. Örn. Bir arabanın üretiminde kullanılan çeşitli parçalar.

İstifa, ölüm, yahut milletvekilliğinin düşmesiyle parlamentoda boşalan sandalyeler, veya boş bulunan belediye başkanlıkları için normal seçim süresinden önce yapılan milletvekilliği veya belediye başkanlığı seçimi.

1. İki şeyin arasını bulma; iki taraf arasındaki anlaşmazlığı giderip tarafları barıştırma. 2. Uluslararası ilişkilerde, iki devlet arasındaki uyuşmazlıkları, müzakerelere aktif olarak katılan üçüncü bir devletin, kişinin veya uluslararası bir organın yardımıyla dostane bir çözüme götüren uygulama. 3. Taraflar arasındaki anlaşmazlıkların barışçı yollardan çözüme kavuşturulmasına yardımcı olması amacıyla tayin olunan kimsenin görevi.

İnsan amaçlarının iyi-kötü, doğru-yanlış olup olmadıklarının belirlenmesinde değil, belirlenen amaçlara ulaşılmasında aklın çok önemli bir araç işlevi gördüğünü belirten ve aklın fonksiyonunu amaca götüren en uygun araçları seçmeyle sınırlı gören yaklaşım. bkz. akılcılık, araçsalcılık.

Aletçilik. 1. Teorilerin gerçekliğin birer doğru tasviri değil, gerçekliğin kendileri yoluyla anlaşılmaya çalışıldığı birer araç olarak ele alınmaları gerektiğini savunan yaklaşım. Buna göre teoriler, olay, olgu veya süreçlerin anlaşılması, çözümlenmesi ve buna dayalı olarak gelecekte olabileceklerin öngörülmesine yardımcı olan yararlı birer araçtan ibarettirler. Bu yüzden bilimsel teoriler, doğru ya da yanlış olarak değil, ancak öngörülerinde başarılı veya verimli olup olmadıklarına göre sınıflanabilirler. 2. Bir bilimsel teorinin değerinin, olay ve nesnelerin meydana gelişlerini tahmin etmede ne ölçüde kullanışlı oldukları tarafından belirlendiğini savunan metodolojik yaklaşım.

bkz. ölçek.

Tekrarların arasına dinlenme sürelerinin yerleştirildiği ve sürekli tekrar yöntemine göre genellikle daha başarılı sonuçlar alınmasını sağlayan bir çalışma ve öğrenme yöntemi.

2010’da Tunus’ta başlayan ve 2011’de Mısır, Suriye Yemen, Suudi Arabistan, Bahreyn ve Lübnan’a yayılan, daha hesap verebilir, eşitlikçi ve şeffaf yönetim talep eden halk hareketleri. Tunus'ta işsiz bir üniversite mezunu gencin kendini yakarak öldürmesiyle 2010 yılı sonlarında başlayan, çok geçmeden Kuzey Afrika ve Ortadoğu'ya sıçrayan, özellikle Tunus, Libya, Mısır, Suriye ve Yemen'de etkili olan gösteri, protesto, reform talepleri ve ayaklanmalar ile, bu gelişmelerin ardından bazı ülkelerde iç savaş ve yönetim değişiklerine yol açan kitlesel hareketlerin genel adı.

Bilimsel araştırma yapan kişilerin, amaçlarını gerçekleştirmek için her türlü yöntem ve aracı kullanmalarına izin vermeyen, bilgi toplama, toplanan bilgileri yorumlama ve kullanma sırasında uymak zorunda oldukları ahlâk kurallarının tümü. Örn. Deneysel araştırmalarda kişilerle ilgili bilgilerin mahremiyetinin korunması, insanlığa zararlı olduğu kesin olarak bilinmesine rağmen sadece para kazanmak için araştırma yapılmasının uygun bulunmaması, başkalarına ait görüş veya buluşların kendisininmiş gibi gösterilmemesi gibi kurallar.

Araştırmacının araştırma sonunda cevabını bulmayı umduğu ve araştırmasını onun etrafında organize ettiği temel soru veya sorun.

Bilimsel bilgiye esas oluşturacak veri toplamada kullanılan niceliksel veya niteliksel bilgi toplama yöntemleri. bkz. niteliksel araştırma yöntemleri, niceliksel araştırma yöntemleri.

bkz. ilinek.

1. Döviz piyasalarındaki kur farklılıklarından yararlanarak dövizi ucuz olduğu piyasadan alıp, pahalı olduğu piyasada satma. Çapraz kur farklarından yararlanmak suretiyle kazanç sağlama. Bu işleme döviz arbitrajı da denir. 2. Piyasadaki faiz farkları dolayısıyla nakit fonları düşük faizli piyasadan yüksek faizli piyasaya kaydırmak yoluyla kâr elde etme. Bu işleme faiz arbitrajı da denir.