kıyas

Kıyas. 1. Formel mantıkta, iki öncül önermeden, bu öncüllerin içeriğiyle sınırlı bir içerik taşıyan üçüncü bir önermenin çıkarılması işlemi. 2. İslam hukuk metodolojisinde hüküm çıkarmada esas alınan en temel dört delilden biri. Bu yönteme göre, Kuran, sünnet ve icmada hakkında doğrudan hüküm bulunmayan bir konuda, aralarında neden birliği bulunan başka bir konudaki bir hüküm geçerli kabul edilir. Örn. Şarabın haram olduğu ayetle sabittir. Haram olmasının nedeni sarhoş etmesidir. Fakat bira hakkında haram veya helallik bakımından bir hüküm yoktur. Biranın da sarhoş etme özelliği şarapla aynı nitelikte olduğu için şarap hakkındaki hüküm kıyas yoluyla bira için de geçerli kabul edilir. bkz. analoji, formel mantık, öncül, vargı.